Kadn gelisiminin evreleri Kadn, dogas geregi yasamn basndan sonuna kadar farkl evrelerden gecer. Bu evrelere damgasn vuran hormonal, bedensel ve ruhsal degisikliklere gore kadn hayat birbirinden farkl ozellikler tasyan cesitli donemlere ayrlabilir. Yazda bu evrelere cag ad verilmistir. Bir cagdan digerine gecisin kimde hangi yasta olacagn belirleyen en temel etken anne ve babadan alnan kaltsal ozellikler olmakla beraber yasanan yer, beslenme ozellikleri ve cesitli alskanlklar (sigara kullanm gibi) etkili olabilir. Kadnn caglar asagdaki sekilde bolumlenir: Cocukluk Cag Puberte ve Ergenlik Cag Ureme Cag Menopoz Cag COCUKLUK CAGI Cocukluk cag dogumla baslar. Cocukluk Cag kadnlk hormonlarnn henuz etkin olmadg, erkek ile kz cocugu arasndaki bedensel ve ruhsal farkllklarn belirgin olmadg ve uremenin henuz mumkun olmadg zaman dilimini temsil eder. Kz cocugu yasama ilk cglgn attgnda ortaya ckan en onemli hormonal degisikliklerden biri, rahim icinde gebelige ait yaplar tarafndan uretilen hormonlarn kanda hzl bir sekilde azalmasdr. Bu hzl azalma baz kz cocuklarnda vajinadan az miktarda kan gelmesine neden olabilmektedir. Yine kz cocugunun rahim ici donemdeyken, gebelikte uretilen yuksek miktarlarda ostrojen hormonuna maruz kalms olan meme dokusu baz durumlarda gorunum olarak oldukca belirgin olabilir ve baz kz cocuklarnda dogum sonras ilk gunlerde meme baslarndan sute benzer bir salg olabilir. Cocukluk cagnn buyuk ksmnda kz cocugunun bedenindeki "kadnlk hormonu" uretme mekanizmalar bir "suskunluk" icerisindedirler ve bu nedenle cocukluk cagnn son yllarna kadar nispeten yavas bir boy uzamas ve buna paralel nispeten yavas olan bedensel ve ruhsal gelisme dsnda bir degisim olmaz. PUBERTE VE ERGENLIK CAGI (ADOLESANS) Cocukluk cagnn sonlarna dogru cinsel farkllasmann ilk belirtileri ortaya ckmaya baslar: "Kadnlk hormonu" salglarnn yavas yavas artmaya baslamasyla 9-10 yaslarnda meme dokusunda buyume baslar, 10-11 yaslarnda once genital bolgede takiben koltukalt bolgesinde kllanma ortaya ckar. 11-12 yaslarnda boy uzama hz belirgin olarak artar ve yllk boy uzamas 8 santimetreyi bulabilir. Menars, yani ilk adet kanamas 11-15 yaslar aras herhangi bir zamanda, ortalama olarak 12.5 yasnda ortaya ckar. Ilk adet kanamasnn ortaya cktg yas kaltsal ozelliklerden etkilenir. Dunya genelinde yuzyl oncesine gore ilk adet kanamas yas yaklask 4 yl geri gelmis durumdadr. Ilk adet kanamalar genellikle yalnzca ostrojen hormonu etkisinde ortaya ckan sklkla duzensiz kanamalardr. Yumurtlama henuz devreye girmediginden kz cocugu adet kanamasn beklenmedik zamanlarda gorebilir. Ilk adet kanamasndan ortalama 2 yl sonra yumurtlama olay da devreye girer ve adet kanamalar duzenli hale gelirler. Hzl boy uzamas genellikle ilk adet kamasndan sonra yavaslamaya baslar. Bedensel, ruhsal ve cinsel olarak kadn yonunde farkllasma ortalama olarak 18 yasna kadar devam eder ve bu yastan itibaren kadns ozelliklerin tumu kazanlms olur. Ozetlenecek olursa, kz cocugunda meme dokusunun gelismeye baslamasyla puberte baslams olarak kabul edilir. Puberte cagnn ilk belirtileri baz kz cocuklarnda yapsal ozelliklere bagl olarak 13-14 yasna kadar gecikebilir. Ergenlik cag, kadns ozellikleri yaratacak olan hormonlarn salglarnn basladg ve giderek kadn olma yonunde ozelliklerin kazanldg bir zaman dilimidir. Erkek ve kz cocugu arasndaki farkllklar bu sure icerisinde giderek belirginlesir ve bedensel, ruhsal ve cinsel kimlik ortaya ckmaya baslar. Gebe kalma bu donemde ender olarak da olsa mumkun olabilir. Cocukluk cagndan ergenlik cagna gecisin ilk belirtisi kisiden kisiye degismekle beraber genellikle memelerin buyumesidir. Resimde meme dokusunun yasla birlikte gelisimi ve sut salg bezi ve kanallarnn ortaya cks gozlenmektedir. UREME CAGI Ureme cag kadnlga ozgu hormonal, bedensel, ruhsal ve cinsel tum ozelliklerin olgunlastg ve ureme, yani gebe kalarak bebek sahibi olma ozelliginin kazanldg ve surduruldugu zaman dilimidir. Ergenlik cagndan ureme cagna gecisi belirleyen snr yumurtlama olaynn devreye girmesidir. MENOPOZ CAGI Menopoz cag ureme ozelliginin bittigi, kadnlga ozgu hormonal salglarn yavasladg ve adet kanamalarnn kesildigi zaman dilimini temsil eder. Turk kadnn ortalama menopoza girme yas 49 olarak kabul edilir. Cocukluk Cag Puberte ve Ergenlik Cag Ureme Cag Menopoz Cag COCUKLUK CAGI Cocukluk cag dogumla baslar. Cocukluk Cag kadnlk hormonlarnn henuz etkin olmadg, erkek ile kz cocugu arasndaki bedensel ve ruhsal farkllklarn belirgin olmadg ve uremenin henuz mumkun olmadg zaman dilimini temsil eder. Kz cocugu yasama ilk cglgn attgnda ortaya ckan en onemli hormonal degisikliklerden biri, rahim icinde gebelige ait yaplar tarafndan uretilen hormonlarn kanda hzl bir sekilde azalmasdr. Bu hzl azalma baz kz cocuklarnda vajinadan az miktarda kan gelmesine neden olabilmektedir. Yine kz cocugunun rahim ici donemdeyken, gebelikte uretilen yuksek miktarlarda ostrojen hormonuna maruz kalms olan meme dokusu baz durumlarda gorunum olarak oldukca belirgin olabilir ve baz kz cocuklarnda dogum sonras ilk gunlerde meme baslarndan sute benzer bir salg olabilir. Cocukluk cagnn buyuk ksmnda kz cocugunun bedenindeki "kadnlk hormonu" uretme mekanizmalar bir "suskunluk" icerisindedirler ve bu nedenle cocukluk cagnn son yllarna kadar nispeten yavas bir boy uzamas ve buna paralel nispeten yavas olan bedensel ve ruhsal gelisme dsnda bir degisim olmaz. PUBERTE VE ERGENLIK CAGI (ADOLESANS) Cocukluk cagnn sonlarna dogru cinsel farkllasmann ilk belirtileri ortaya ckmaya baslar: "Kadnlk hormonu" salglarnn yavas yavas artmaya baslamasyla 9-10 yaslarnda meme dokusunda buyume baslar, 10-11 yaslarnda once genital bolgede takiben koltukalt bolgesinde kllanma ortaya ckar. 11-12 yaslarnda boy uzama hz belirgin olarak artar ve yllk boy uzamas 8 santimetreyi bulabilir. Menars, yani ilk adet kanamas 11-15 yaslar aras herhangi bir zamanda, ortalama olarak 12.5 yasnda ortaya ckar. Ilk adet kanamasnn ortaya cktg yas kaltsal ozelliklerden etkilenir. Dunya genelinde yuzyl oncesine gore ilk adet kanamas yas yaklask 4 yl geri gelmis durumdadr. Ilk adet kanamalar genellikle yalnzca ostrojen hormonu etkisinde ortaya ckan sklkla duzensiz kanamalardr. Yumurtlama henuz devreye girmediginden kz cocugu adet kanamasn beklenmedik zamanlarda gorebilir. Ilk adet kanamasndan ortalama 2 yl sonra yumurtlama olay da devreye girer ve adet kanamalar duzenli hale gelirler. Hzl boy uzamas genellikle ilk adet kamasndan sonra yavaslamaya baslar. Bedensel, ruhsal ve cinsel olarak kadn yonunde farkllasma ortalama olarak 18 yasna kadar devam eder ve bu yastan itibaren kadns ozelliklerin tumu kazanlms olur. Ozetlenecek olursa, kz cocugunda meme dokusunun gelismeye baslamasyla puberte baslams olarak kabul edilir. Puberte cagnn ilk belirtileri baz kz cocuklarnda yapsal ozelliklere bagl olarak 13-14 yasna kadar gecikebilir. Ergenlik cag, kadns ozellikleri yaratacak olan hormonlarn salglarnn basladg ve giderek kadn olma yonunde ozelliklerin kazanldg bir zaman dilimidir. Erkek ve kz cocugu arasndaki farkllklar bu sure icerisinde giderek belirginlesir ve bedensel, ruhsal ve cinsel kimlik ortaya ckmaya baslar. Gebe kalma bu donemde ender olarak da olsa mumkun olabilir. Cocukluk cagndan ergenlik cagna gecisin ilk belirtisi kisiden kisiye degismekle beraber genellikle memelerin buyumesidir. Resimde meme dokusunun yasla birlikte gelisimi ve sut salg bezi ve kanallarnn ortaya cks gozlenmektedir. UREME CAGI Ureme cag kadnlga ozgu hormonal, bedensel, ruhsal ve cinsel tum ozelliklerin olgunlastg ve ureme, yani gebe kalarak bebek sahibi olma ozelliginin kazanldg ve surduruldugu zaman dilimidir. Ergenlik cagndan ureme cagna gecisi belirleyen snr yumurtlama olaynn devreye girmesidir. MENOPOZ CAGI Menopoz cag ureme ozelliginin bittigi, kadnlga ozgu hormonal salglarn yavasladg ve adet kanamalarnn kesildigi zaman dilimini temsil eder. Turk kadnn ortalama menopoza girme yas 49 olarak kabul edilir.
Kadn geliiminin evreleri ?
- Konuyu başlatan Zumpara
- Başlangıç tarihi