Sinema ve Dizilerdeki Süt Metaforunu Hiç Düşündünüz mü? Masumiyetin Sembolü Sütün Beyaz Perdedeki Manası

KozmikRüya

New member
Sanatçılar, sinemalarda ve kitaplarda sembolizm yardımıyla ele aldığı temaları epeyce sıradan bir biçimde izleyici ya da okura kuvvetli bir biçimde hissettirebilirler. Verilmek istenen bildiriler ya da karakterlerin kişilikleri, simgeleştirilen bu yol yardımıyla daha da kuvvetli biçimde aktarılıyor. Sinemadaki renk, kitap, müzik üzere genel araçların yanı sıra kahve, ayna, sigara üzere daha spesifik eşyalar da sık kullanılan metaforlar içindedır.

Genelde çocukluğu temsil eden ‘süt’ de edebiyat ve sinemada da misal biçimde saflığın ve masumiyetin göstergesi olarak kullanılıyor. Gelin daima bir arada sinema ve dizilerde sütün nasıl kullanıldığına bir bakalım.


1) A Clockwork Orange (1971)


Anthony Burgess’in kitabından uyarlanan ve Stanley Kubrick tarafınca beyaz perdeye aktarılan Otomatik Portakal sinemasında süt öne çıkan ögelerden biridir.

Duvarda yazan ‘Moloko Vellocet’ ise Rusça süt ve uyuşturucu sözlerinin birleşmesiyle oluşarak ‘psikoaktif unsur bulunan süt’ manasına gelmektedir.

Rusça’da inek manasına gelen korova sözünden esinlenilen ‘Korova Milkbar’, çeşitli yasal ilaçlarla karıştırılmış sütlerin servis edilmesinde uzmanlaşmış bir bardır. Filmde, süt barı, parlak renkli saçları ve süt üretebilen göğüsleri olan çeşitli beyaz çıplak bayan heykelleriyle döşenmiştir. Bu da annelik teriminin farklı bir açıdan ele alınmış biçimidir. Duvarlar da burada servis edilen çeşitli içeceklerin isimleriyle doludur.


Alexander DeLarge ve üç arkadaşı vakit içinderını bu barda oturup kendilerini saldırgan hale getiren sütleri içerek geçirirler.


Normalde masumiyeti söz eden süt, burada bu kümenin yaptığı şiddet, hırsızlık, tecavüz üzere tüm kötülüklerin niçini olarak pozisyonlandırılmış durumda. Uyuşturucunun beyazlığının farklı bir imgeyle işlenmesi son derece zeki bir yaklaşım diyebiliriz. Kubrick’in bu tezatlığı hem yer hem kostümler olarak işlemesi ise çok çarpıcı.

Freudyen bir okuma yapılacak olursa, bireyin en temel gereksinimi olan sütün, insan vücudundaki bastırılmış fikirlerin, seks, şiddet üzere dürtüsel davranışların ortaya çıkmasında ve bu sürecin anne ile olan bağıyla alakalı biçiminde yorumlanması da mümkündür.


2) No Country for Old Men (2007)


Türkçeye İhtiyarlara Yer Yok ismiyle çevrilen sinemada, emekli bir şerifin ayak uyduramadığı yeni dünya tertibi sebebiyle yaşadığı içsel buhran anlatılmaktadır.

‘Bu dünyanın bir modülü olmaya çalışan’ Tom’un bir kurbanın konutuna gidip buzdolabından bir şişe süt alarak içmesi dikkat caziptir. Genelde anne kucağı, mesken, yuva üzere rahatlık ve samimiyetin sembolü olan süt, bu sinemada zıt bir şeyi tabir eder: Karakter gereksinim duyduğu aidiyet hissinden yoksun kaldığı için kendini bu türlü ya geçmişine götürerek bu duyguyu hissetmek ister ya da onu büsbütün yok etmek.


Karakterimiz katil Anton Chigurh, oburunun konutunda pek rahat bir biçimde takılır ve adeta onun yuvasını devralır.


Kurbanı Moss’un, Anton’dan kaçarken inançlı konfor alanına kavuşmak için sığındığı bir otelde süt içen kedi görülürken, Anton’un Moss’u yeniden bulduğunda yerdeki sütün devrildiği de göze çarpar.


3) Léon: The Professional (1994)


Sevginin Gücü ismiyle Türkçeye çevrilen sinema, isminin altında yatan niçini karşılayan bir anlatıma sahiptir.

Bir suikastçı olan Leon, biroldukca insanı öldürebilen berbat bir karakterdir. Fakat sinemada, Leon’un hem de minik bir kıza besleyebileceği sevgiye de sahip olduğu fikri işlenmiştir. İşte seyirciye bu duyguyu geçiren şey süttür.


Bir katilin süt içmesi her ne kadar ironik gözükse de Leon, Mathilda’ya tıpkı bir baba üzere yaklaşır.


Mathilda burada gençliği ile masumiyeti simgelese de bir yandan da Leon’un kendi yaşayamadığı çocukluğu temsil eder. Çok şey bilen Mathilda, Leon’un ortasındaki müspet hisleri harekete geçirerek adeta onun bir daha doğmasına sebep olur.

İşte bu sinemada süt, çok olumlu bir fonksiyon için kullanılır. O denli ki Leon’un, suikast planının çabucak akabinde süt içmesi kendi ortasında yaşadığı çıkmazı sembolize eder.


4) Suspicion (1941)


Francis Iles’in Before The Fact romanından uyarlanan ve Alfred Hitchcock tarafınca yönetilen sinemada, ana karakter Johnnie Aysgarth, güçlü bir varis olan Lina’ya aşıkmış üzere görünerek parasına göz diker.

Filmde, Johnnie’nin Lina’yı öldürmek için birfazlaca teşebbüste bulunduğu görülür. Süt ise bu planların en kuvvetli göstergesi olarak kullanılmıştır.

Johnnie sütü servis ederken, Wiener Blut’un hüzünlü bir versiyonu çalınır ve sahne nitekim dramatikleşir.


Siyah beyaz bir sinemada sütün sahip olduğu manası vurgulayabilmek ismine, sütün içine bir ampul yerleştirilmiştir.


bu biçimdece Johnnie tarafınca üst kata taşınırken parlıyormuş üzere görünmesini sağlanmıştır. Bu da seyircinin sütün zehirlendiğine dair korkusunu daha da artıran bir uygulamadır.

Sütün bu sinemada bir daha masumiyet manasının bilakis, zehirlemek ve vefata sebep olmak hedefiyle ironik bir biçimde kullanıldığı görülür.


5) Peeping Tom (1960)


Mark Lewis, arkadaşlarına sinema çektiğini söylese de aslında o bayanları öldürürken yüz sözlerini kameraya kaydeden bir seri katildir.

Ataerkil bir bakış açısının hakim olduğu sinemada, bu doğrultuda bayanlar Mark için sırf estetik bir nesne olarak nazaranv alır.

Filmdeki bayanlardan biri olan Helen, Tom’un bilakis pak, yeterli ve aşık bir bayandır. Süt de bu sinemada Tom’un Helen’in masumiyetine ulaşmak için kullanıldığı bir araçtır.


6) Rebel Without a Cause (1955)


Nicholas Ray direktörlüğünde çekilen sinemada, baş karakter Jim Stark, ailesinin daima taşınması sebebiyle kendi hayatını kuramamış bir gencin öyküsü anlatılır.

Jim’in yeni okulundaki gençlerin ortasına girebilmesi için korkak gözükmemesi gerekir. Jenerasyon çatışmasının ve gençlik ile yetişkinlik içindeki sürecin işlendiği sinemada Jim’in süt içtiği sahne, aslında görünmeye çalıştığı kişiliğe ne kadar uzak olduğunu gösterir.


Gençler yaşadıkları baskılar sonucunda çocukluk ve heyecanlı hislerini dizginlemek zorunda kalarak bir yetişkin üzere davranmak durumunda kalırlar.


Onların bu gereksinimi da sinemada, Jim’in gece gizlice süt içmesi iletisi ile verilir.

Bu sahne bir yandan bir yere ilişkin olamamanın huzursuzluğu öbür yandan ailesi ve arkadaşları tarafınca hissettiği sevgi eksikliğini vurgular. Süt ile sağlamaya çalıştığı bu beslenme isteği adeta bir yol gösterici aradığının tabiridir.


7) Inglourious Basterds (2009)


Quentin Tarantino, bu sinemada alternatif bir tarih yazarak gerçekliklerle kurgusal karakterleri birleştirmiştir.

Perrier LaPadite, Albay’a şarap ikram ettiğinde o, şarap yerine bir bardak süt rica eder ve ailesine ve ineklere teşekkür eder. Burada sütün barındırdığı kalsiyum üzere unsurun kuvveti ile Albay’ın karakterinin kuvvetlilüğü ile eşleştirilebilir. Bir yandan ise uygunluğun karar sürdüğü bu çiftlikte hakimiyeti de ele geçirerek tezat bir formda kullanıldığı da düşünülebilir.

Film eleştirmeni ve muharrir Hunter Stephenson, Landa’nın süt sevgisini masumiyet çağından kalma ve ilkel bir temas olarak tanımlıyor. Sütü alkollü içeceklere tercih etmesi onu sinemadaki öteki karakterlerden ayırıyor, bu da onun makûs davranışlara katılmadığını ve zihnini açık tuttuğunu gösteriyor diyebiliriz.


Shosanna, ailesi Nazilerce öldürülen genç bir bayandır lakin kendisini Paris’e atarak farklı bir kimlikle hayatta kalmayı başarmıştır.


Albay Landa ise bir yemekte Shosanna’yı denemek için ona bir tatlı olan strudel sunar. Bu bu biçimdelar domuz yağıyla yapılırken, Albay onu üzerinde kaymak ve yanında süt ile ikram ettirir. Yahudulikte et ve süt eserleri yenmediği için Albay bu türlü bir tuzak kurar. Burada süt, epey derin manasıyla kullanılmasa da bir araç olarak konumlandırılmıştır.


8) Mad Max: Fury Road (2015)


1979 imali Mad Max serisinin dördüncü filmi Fury Road‘ta kıyamet daha sonrası bir distopya anlatılmaktadır.

Petrol ve suyu monopolünde bulunduran güçler, kan, toprak ve anne sütünü de ipotek altına almak isterler. Kurtuluş ise bu üçlüyü özgürleştirmekten geçer.

Göğüslerinden süt sağılan biroldukca bayan burada Kyble’yi anımsatmaktadır. Süt, burada kaynakların tükendiği bir dünyada kıymetli bir kurtuluş aracı olarak görülür ve kutsallık atfedildiği söylenebilir.

Max, kanlı yüzünü de sütle yıkadığında ise bu beyaz içeceğe arınma rolü yüklenmiştir.


9) Süt (2008)


Semih Kaplanoğlu’nun Yusuf Üçlemesi serisinin ikinci sineması Süt; Yusuf’un doğduğu yerden ve annesinden ayrılışının kıssasıdır. Bir nevi sütten kesilerek ergenliğe geçişi ve yetişkin birey oluş seyahatidir.

Filmi bir hanımın ayaklarından bağlanıp aksi çevrilerek ağzından yılan çıkardığı çarpıcı bir sahneyle başlamaktadır. Sütün kokusuna gelen yılan üzere Yusuf da Yumurta sinemasında köyüne geri dönmüştür. Burada süt, öze dönüş sembolü olarak yorumlanabilir.

Süt filminde üniversiteyi kazanamayan Yusuf annesi ile apartman sakinlerine ve pazarda süt eserleri satarak yaşar. Sütün biroldukça farklı cinsinin yer alması bir nevi Yusuf’un kendi geçirdiği olgunluk süreçleriyle ilişkilendirilebilir.


10) There Will Be Blood (2007)


Upton Sinclair’ın Oil! isimli romanından uyarlanan sinemadaki milkshake sahnesi pek ikonik!


Petrol baronu Daniel Plainview, sinemanın sonunda, Eli’yi öldürmeden hemilk evvel, “Milkshakeinizi içerim! İçiyorum!” repliği meşhur.


Bu kuşkusuz güç göstergesi için kullanılan bir metafor. Bu replik yalnızca bedelli topraklardan petrol tahliyesini değil, beraberinde zulmün birçok vakit uysallığı nasıl alt ettiğini göstermek için de kullanılmıştır.


11) The Boys


The Boys dizisinin baş makus kahramanı Homelander’ın büyük bir sevgi eksikliği olduğu malum…

Homelander’ın annelik isteği en kuvvetli biçimde birinci dönemden, Stillwell’in onu emzirmeyi taklit ettiği, onu beşikte tutarken parmaklarını emdirdiği sahnede gösterilmişti.

Bir deney ortamında büyüyüp aile bağı kuramayan bu adamın Stillwell’e olan cinsellik ve annelik arayışı içindeki bu karışık ilişkisini Oidipus kompleksiyle okumak mümkün olsa da olmasa da çocukluğundaki sevi eksikliğinden kaynaklandığı ortada.


Üçüncü dönemde Homelander’ın bir ineği sağarken resmen orgazm yaşar üzere davranması ise bu süt bağımlılığın ve birlikteinde getirdiği sıkıntıların en şok edici hali…


İçinde tüm dünyaya karşı beslediği makûs hislerin ve nefretin şefkat ve sevgi yetersizliğinden geldiğini düşünürsek kendiyle yüzleştiği birçok vakit süte sığınması daha bir mana kazanıyor.


12) Westworld (2016 – 2022)


Süt, Westworld‘ün bir dahalenen bir temasıdır. Rebus ve Walter sık sık süt içip kurbanlarının bedenlerine dökerken görülüyor.

Süt ya da beyaz sıvı içeren sahnelerin birçoklarında sütün döküldüğü yahut sütün kana karıştığı görülmektedir.


Ayrıca dizi, sütü andıran öteki beyaz sıvılarla da biroldukça sahneye sahiptir.


Örneğin beyaz sıvı Host’ın yaratılmasında rol oynar.


Dolores Abernathy ve Rebus’un olduğu anlatılarda da sıkça görülür.


Dolores, Teddy yahut bir konuk tarafınca alınabilecek bir kutu sütün sokağa düşürüldüğü görüldü.


Peki ya başka ikonik karakterler?


Avrupa Yakası‘nın Burhan Altıntop’u, Poyral Karayel‘in Zafer’i ve Friends‘in Joey’si…

Bu karakterlerin süt ile olan ilgisine dair tahlillerinizi yorumlarda bekliyoruz
🙂
 

Mert

New member
Tengricilik Haram Mı?



Tengricilik, Orta Asya'nın tarihi ve kültürel bir inancı olan Tengri'ye tapma pratiklerini içeren bir dindir. Bu inanç, Türk, Moğol, ve Altay halklarının geleneksel dini olarak bilinir. Ancak, bir forum üyesi olarak Tengricilik'in helal ya da haram olup olmadığına ilişkin bir konuda net bir tavır almak önemlidir.



Kültürel ve Din Özgürlüğü



Öncelikle, bireylerin din ve inançlarına saygı duymak temel bir insan hakkıdır. Herkesin kendi inancına özgürce bağlı kalma hakkı vardır. Tengricilik gibi geleneksel inançlar da bu özgürlük kapsamında değerlendirilmelidir.



İslam ve Diğer İnançlarla Uyum



Ancak, İslam'da birden fazla tanrıya tapma gibi bir kavram kesinlikle reddedilir. İslam, tevhidi (bir tanrıya inanç) vurgular ve müşriklik olarak adlandırılan çoktanrıcılığı şiddetle reddeder. Dolayısıyla, bir Müslüman olarak Tengricilik ya da başka bir çoktanrıcılığı benimsemek İslam'la uyumlu değildir.



Helal ve Haram Kavramları



Helal ve haram kavramları İslam'da temel bir öneme sahiptir. Haram olanlar açıkça belirtilmiştir ve bu kapsamda Allah'ın yasaklarına uymak Müslümanlar için bir zorunluluktur. Tengricilik gibi inançlar, İslam'ın öğretileriyle çeliştiği için İslam'ın haram kategorisine girebilir.



Dini Kimlik ve İslam



Bir Müslüman olarak, dini kimliğimi korumak ve İslam'ın öğretilerine bağlı kalmak benim için önemlidir. İslam'ın öğretileri, benim davranışlarımı ve inançlarımı şekillendirir. Dolayısıyla, Tengricilik gibi inançlara yönelmek İslam'ın benimseyenler için uygun değildir.



Sonuç



Tengricilik ve benzeri inançlar, kültürel ve tarihi açıdan önemli olabilirler, ancak bir Müslüman olarak İslam'ın öğretileriyle çelişmektedirler. İslam, tek bir Tanrı'ya inanç üzerine kurulmuştur ve bu prensibi benimsemek Müslümanlar için zorunludur. Dolayısıyla, Tengricilik gibi inançlar İslam'ın prensipleriyle uyumlu değildir ve bu nedenle Müslümanlar için haramdır.
 
Üst